Qoruyan, sığındıran, saxlayan, himayə edən, daldalanmağa yarayan. □ Yağışdan daldalayıcı çardaq.... Ətraflı
Üzünü dala çevirmədən, dala doğru. □ Daldalı getmək.... Ətraflı
1. Dalda yer; dalda. □ Daldalıqda oturub günəşin batmasını gözlədik.
2. Sifət kimi: daldalanmağa yarayan, sığınmağa yarayan.... Ətraflı
1. Dal tərəfdən, arxa tərəfdən, arxadan. □ Cəftəylə bağladı daldan qapını; Bucaqdan götürdü nöyütqabını. (M.Rahim).
2. Dalınca, arxasınca. □ Çöl qa... Ətraflı
gecikmiş, vaxtında, məqamında olmayan tədbir.... Ətraflı
1. Dialekt. Qorunmağa, sığınmağa yarayan yer; sığınacaq, təhlükəsiz yer; gizli yer, xəlvət.
2. Dialekt. Sifət kimi: sığınmağa və ya gizlənməyə yara... Ətraflı
Sözün əsli dalda kəlməsi ilə bağlıdır. Gilə sözü giley şəklinə düşdüyü kimi, dalda sözü daldey formasını kəsb edib. Y samiti açıq a səsini yarımqapalı e saitinə çevirib, -ey hissəsi güney, quzey sözlərindəki ilə də uyğun ola bilər (“tərəf” deməkdir). Ən etibarlı yozum belədir: söz dal-da-ey kim... Ətraflı
Bax: dalda1. □ Uşaxlar putaxların arasında daldey yer axtarırdı (Barana).... Ətraflı
Bax: dalda2. □ Ağacın altında daldey vardı (Qazax); Ojağı daldeyda qala (Gəncə); Bu yağış bizim əhdimizi kəsəjəx'; o qa.lığda daldey olar (Şəmkir).... Ətraflı
1. Dalmağa məcbur etmək, dalmasına səbəb, ya vasitə olmaq. □ Fikrə daldırmaq.
2. Suyun, mayenin içinə girməyə, batmağa məcbur etmək.... Ətraflı
1. Coğrafiya. Su səthinin hərəkəti nəticəsində əmələ gələn böyük ləpə. □ Dənizdə dalğa var. Köpüklü dalğalar.
2. Geologiya. Fizika. Fiziki mühitdə... Ətraflı
Sözün kökü dal feilidir, ondan dalğıc sözü də əmələ gəlib. “Yerimək”dən yorğa düzəldiyi kimi, “dalmaq”dan da dalğa əmələ gəlib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)... Ətraflı
1. Okeanda, dənizdə, göldə və s.-də su hissəciklərinin tarazlıq səviyyəsi ətrafında dövri tərəddüdü, su səthinin rəqsi hərəkəti. D. küləyin, atmosfer təzyiqinin, qab... Ətraflı
Dalğalar halında, ardıkəsilməz axın halında, axın-axın, bir-birinin ardınca. □ İşıq gəlir dalğa-dalğa; Sonsuz Muğan torpağına. (M.Rahim).... Ətraflı
