1. İnsanda düşünmə və dərketmə qabiliyyəti; zəka; şüur, idrak. □ Ağıl gücdən üstündür. Ağıl yaşda deyil, başdadır. (Atalar sözü).
2. Hafizə, zehin,... Ətraflı
İçərisində mal-qara və qoyun saxlamaq üçün ətrafı tikan və ya ağac ilə hasarlanmış üstüaçıq yer. □ Böyük ağıla doldurulmuş quzular uzaqdan gələn sü... Ətraflı
Ərəb mənşəlidir, gerçəkliyin şüurda inikasının ali forması olub, insanın ətraf aləmə münasibətini tənzimləmə qabiliyyətidir. Bizdə us (uz, az) işlədilib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)... Ətraflı
Qoyun xalxalının bir adı da ağıldır. Ağıl rus dilindəki ограда sözünün qarşılığıdır. Aura sözünü türk aləmində ay ağılı kimi işlədirlər. Deməli, sözün mənası “dəyirmi olan” deməkdir. Aul, ov, oylaq sözləri də bu kəlmə ilə qohumdur: aul - keçmişdə ətrafı bağlı (çəpərli) olan, yəni qorunan əraziy... Ətraflı
1. Yayda mal-qara saxlamaq üçün ətrafı hasarlanmış üstü açıq yer (Balakən, Biləsuvar, Cəbrayıl, Zəngilan). □ Ramazan inəx'ləri ağıla salıb darvazanı bərkitdi (Balakən); Bala, malları sal ağıla... Ətraflı
çox savadlı, mühakiməli, dərin məlumatlı (çox zaman zarafat və ya istehza məqsədilə işlədilir); ~ elm dəryası.... Ətraflı
►Həyatın, güzəranın xoş keçməsi, işlərin yoluna düşməsi naminə insanın bəxti gözləmək əvəzinə ağıl işlədib fərasət göstərməsinin vacib olduğunu bildirən ifadə. Xalq inancına əsaslanan bu ifadə el... Ətraflı
bax: ağıl vermək.... Ətraflı
öyrətmək, izah etmək; ~ yol göstərmək, başına ağıl qoymaq, ağıl qoymaq (öyrətmək).... Ətraflı
bir yerdə oturub düşünmək, fikirləşmək, məsləhətləşmək.... Ətraflı
Ağı vermək, zəhərləmək. □ Qız bütün günü hamını ağılayırdı.... Ətraflı
1. Zəhərlənmək. □ Əgər o bir də belə yemək bişirsə hamımız ağılanıb öləcəyik.
2. Vulqarizm. Yemək. □ Elədikləri bəs deyil, hələ bir ağılanır da.... Ətraflı
Anlaşılmaz, başadüşülməz, dərkedilməz, həlledilməz. □ Ağılçatmaz iş.... Ətraflı
►Adi adamların yüksək ağıl sahiblərini düzgün başa düşə bilməməsindən, anlamamasından doğan vəziyyəti bildirmək üçün işlədilən ifadə. İfadə rus yazıçısı və diplomatı Aleksandr Qriboyedovun eyniad... Ətraflı
axmaq, gic, səfeh, səy.... Ətraflı
Zəhərli. □ Ağılı sözlər deyib qanımızı qaraltdı.... Ətraflı
