çay

Axtarış nəticələri

1

çay 1

çay sözünün izahı. çay sözünün mənası

1. Qurudulmuş yarpaqlarından ətirli içki hazırlanan həmişəyaşıl ağac və ya kol. □ Çay kolu. Çay plantasiyası.
2. Həmin bitkinin ətirli içki hazırla...    Ətraflı

çay 2

çay sözünün izahı. çay sözünün mənası

Coğrafiya. Öz hövzələrinə düşən atmosfer yağıntılarından və ya bulaqlardan qidalanan və özü əmələ gətirdiyi yataqla axan çoxlu və fasiləsiz təbii s...    Ətraflı

2

çay

Quruda özünün əmələ gətirdiyi təbii yataqla daimi, yaxud ilin müəyyən hissəsi hərəkət edən su axını.  Ç.-lar uzunluğu, dərəsinin eni, düşməsi, meyilliyi, axımı, hövzə...    Ətraflı

3

çay

çay sözünün mənşəyi, çay sözünün etimologiyası

Dəmləyib içdiyimiz çay çin sözüdür. Çay dünyaya məhz Çindən yayılıb. 300 il əvvəl Çindən rus çarı Aleksey Mixailoviçə hədiyyə göndərilib. Çay sözünün mənşəyi “çin otu” deməkdir. “Река”mənasındakı çay xalis türk sözüdür, su anlamı ilə bağlıdır (müqayisə et: çamır, çala, çilə...). Mənbələrdə ösön (...    Ətraflı

4

çay

Quruda özünün yaratdığı yataqla hərəkət edən su axını.  Çaylar atmosfer yağıntılarından və ya bulaqlardan qidalanır....    Ətraflı

5

çay

Vəhşi xoruz. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)...    Ətraflı

6

çay axımı

Çay yatağının en kəsiyindən müəyyən vaxt ərzində keçən suyun həcmi.  Ç.A. m3/san., km3/gün, km3/il kimi ölçü vahidləri ilə müəyyən olunur. Yer üzündə ən böyük Ç.A.-na...    Ətraflı

7

çay axını

Suyun çay yatağı ilə müəyyən istiqamətdə mexaniki hərəkəti.  Ç.A. qravitasiyanın təsiri altında, çayın müxtəlif yerlərində suyun səviyyəsi arasındakı fərq hesabına ya...    Ətraflı

8

çay axınının bölüşdürülməsi

Çay axımının mövsümdən asılı olaraq süni üsullarla idarə olunması və sularının ərazicə paylanması.  Ç.A.B., əsasən, hidrotexniki qurğuların – kanalların, şlüzlərin, n...    Ətraflı

9

çay bifurkasiyası

Çayın, onun yatağının iki qola ayrılması və sonra ayrı-ayrılıqda eyni, yaxud müxtəlif hövzələrə tökülməsi.  Volqa çayının (Rusiya) aşağı hissəsində ondan Axtuba çayı...    Ətraflı

10

çay dərəsi

Çayın əmələ gətirdiyi, onun mənbəyindən mənsəbinə doğru meyilli olan nisbətən ensiz, uzunsov çökəklik.  Ç.D.-nin eni, dərinliyi və quruluşu axının gücündən, relyefdən...    Ətraflı

11

çay eroziyası

Çayın öz yatağını və sahillərini yuyaraq dərinləşməsi və genişlənməsi prosesi.  Suyun təsiri ilə Ç.E., əsasən, iki istiqamətdə gedir: dib eroziya və yan eroziya. Dağ...    Ətraflı

12

çay gəlməmiş çırmanmaq (soyunmaq)

çay gəlməmiş çırmanmaq (soyunmaq) frazeoloji birləşməsinin mənası. çay gəlməmiş çırmanmaq (soyunmaq) idiomunun izahı

bir işi vaxtından qabaq görməyə hazırlaşmaq, şərait yetişmədən hərəkət etmək, səbirsiz və hövsələsiz olmaq, tələsmək; ~ arxı tullanmamış “hop” demək....    Ətraflı

13

çay hövzəsi

Çayın bütün qolları ilə birlikdə su topladığı sahə.  Bir ərazinin yerüstü və yeraltı suları hansı çayı qidalandırırsa, bu ərazi həmin çayın hövzəsini təşkil edir. Adə...    Ətraflı

14

çay meandrı

Çay yatağının təbii sərt əyriliyi, çay döngəsi.  Su axını qarşısına çıxan bərk süxurlardan ibarət maneəni yuya bilmədikdə qıvrılaraq onun yanından keçir və nəticədə Ç...    Ətraflı

16

çay mənbəyi

Çayın başlanğıcını götürdüyü yer.  Ç.M. dağ buzlağı, göl, bataqlıq, bulaq və s. ola bilər. Məsələn, Amudərya Mərkəzi Asiya buzlaqlarından, Dneprin sağ qolu olan Pripy...    Ətraflı

17

çay mənsəbi

Çayın okeana, dənizə, gölə, su anbarına, digər çaya töküldüyü, yaxud axının bitdiyi yer.  Sadə şəkilli (çay yatağı qollara ayrılmayan), delta və estuari formalı Ç.M.-...    Ətraflı

18

çay nəqliyyatı

Çaylarda, kanallarda, göllərdə yük və sərnişin daşınması ilə məşğul olan su nəqliyyatı növü.  Ç.N. – süni və təbii nəqliyyat yollarından, nəqliyyat qovşaqlarından (li...    Ətraflı

19

çay qolu

1. Bir çayın yatağının haçalanması nəticəsində ondan ayrılan su axını.  Belə Ç.Q., adətən, çay dərəsinin parçalanması, yaxud axının sürəti azaldığı yerlərdə toplanan...    Ətraflı

20

çay rejimi

Çayın axının çay hövzəsində fiziki-coğrafi şəraitdən, ilk növbədə, iqlim şəraitindən asılı olaraq dəyişən vəziyyəti.  Ç.R. suyun səviyyəsi, temperaturu, sürəti, sərfi...    Ətraflı