ye

Axtarış nəticələri

641

yerikləmək

yerikləmək sözünün mənşəyi, yerikləmək sözünün etimologiyası

Mənbələrdə həvəs göstərmək, istəmək kimi açıqlanıb. Yerimək (bətndə dölün tərpənməsi) sözü ilə heç bir əlaqəsi yoxdur, çünki proses (həvəs) tərpənmədən çox-çox qabaq baş verir. Həvəs ərəb sözüdür, görünür, bizdə onun yerinə məhz yerik kəlməsi işlədilib. Güman edirəm ki, buradakı yerik sözü armaq...    Ətraflı

642

yerikləmək

Hamiləlik dövründə hamilə qadının turşu və ya başqa şey istəməsi. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)  Dastanda qanına yerikləmək frazeologizminin tərkibində işlənir və qanına susamaq, kimisə öldürmək i...    Ətraflı

643

yerimə

yerimə sözünün izahı. yerimə sözünün mənası

Bax: yerimək....    Ətraflı

644

yerimək

yerimək sözünün izahı. yerimək sözünün mənası

1. Ayaqlarını işə salaraq hərəkət etmək; addımlamaq, hərəkət etməyə, gəzməyə iqtidarı olmaq. □ İrəli yerimək. Bərk yerimək. Yeriyə bilməmək. Çox ye...    Ətraflı

645

yerimək

yerimək sözünün mənşəyi, yerimək sözünün etimologiyası

Bərk-i-mək qəlibi üzrə yer kəlməsindən əmələ gəlib. Qədim mənası “yer dəyişmək” deməkdir. Yer mənasında oru (or) sözü, türkmənlərdə indi də işlədilir. Onlar müavin yerinə “oyunbasar” (yerini tutan) sözünü işlədirlər. Oru feili ruscaya “идти на место”, “входить” kimi tərcümə olunub. (Bəşir Əhmədov...    Ətraflı

646

YERİN ALTINDAN ÇIXARMAQ (TAPMAQ)

►İstəyinə mütləq nail olmaq, təkidlə axtarıb-tapmaq, nəyin bahasına olursa olsun əldə etmək.  İfadə qədimlərdə pul və qiymətli sərvətləri yer altında gizlətmək ənənəsi ilə bağlı yaranmışdır.
Qədim...    Ətraflı

647

yerin altını da bilir, üstünü də

yerin altını da bilir, üstünü də frazeoloji birləşməsinin mənası. yerin altını da bilir, üstünü də idiomunun izahı

hər şeydən məlumatlı, çoxbilmiş adam haqqında işlədilən ifadə....    Ətraflı

649

Yerin fırlanma oxu

Yerin günlük hərəkət zamanı ətrafında fırlandığı xəyali ox.  Y.F.O. onun mərkəzindən keçərək coğrafi qütbləri birləşdirir və planetin orbit müstəvisinə perpendikulyar...    Ətraflı

650

Yerin geoloji tarixi

1. Bax: geoxronologiya.
2. Bax: geoxronoloji cədvəl....    Ətraflı

651

Yerin gündəlik hərəkəti

Yerin öz oxu ətrafında, orbit müstəvisinə 66,3° meyilli bucaq altında fırlanması.  Qərbdən-şərqə istiqamətlənmiş bu hərəkət 86.164 saniyəyə və ya 23 saat 56 dəqiqə 4...    Ətraflı

652

Yerin hipsoqrafik əyriliyi

Yer səthinin müxtəlif hündürlüklərdə və dərinliklərdə yerləşən sahələrinin nisbətini kəmiyyət göstəriciləri əsasında əks etdirən əyri....    Ətraflı

653

Yerin mantiyası

Yer kürəsinin Yer qabığı ilə nüvə arasında yerləşən daxili təbəqəsi.  Mantiya Yerin kütləsinin 67%-ni, həcminin 83%-ni təşkil edir. Onun yuxarı sərhədi okeanların alt...    Ətraflı

654

Yerin maqnit qütbü

Yer səthində maqnit sahəsinin üfüqi səthə nisbətən şaquli vəziyyət aldığı nöqtə.  Bu nöqtələrdə maqnit əyilməsi bucağı 90°-yə bərabər olur. Kompasın əqrəbləri, əslind...    Ətraflı

655

Yerin maqnit sahəsi

Yer kürəsinin ətrafında Yer maqnetizminin hiss olunduğu sahə.  Bu sahə Yerin daxilində tədricən dəyişikliklərə uğrayan daimi mənbələrin fəaliyyəti və qismən atmosferi...    Ətraflı

656

yerin məlum

yerin məlum frazeoloji birləşməsinin mənası. yerin məlum idiomunun izahı

dan. “kaş sən də burada (orada) olaydın” mənasında işlədilən ifadə....    Ətraflı

657

Yerin qütbləri

Bax: coğrafi qütb....    Ətraflı

658

Yerin su balansı

Yer səthinə yağıntı şəklində düşən suyun miqdarı ilə Dünya okeanı və quru səthindən buxarlanan suyun miqdarı arasında yaranan fərq.  Yer kürəsində təbii zonaların və...    Ətraflı

659

yerində donub-qalmaq

yerində donub-qalmaq frazeoloji birləşməsinin mənası. yerində donub-qalmaq idiomunun izahı

bax: yerində quruyub qalmaq....    Ətraflı

660

yerində farağat oturmamaq

yerində farağat oturmamaq frazeoloji birləşməsinin mənası. yerində farağat oturmamaq idiomunun izahı

qarışıqlıq salmaq, şuluqluq etmək, sakitləşməmək;
~ dinc durmamaq (oturmamaq)....    Ətraflı