Çəng olmaq – qıc olmaq, keyləşmək, hərəkətdən düşmək, hissizləşmək. □ Əl-ayağı çəng olmaq.... Ətraflı
Əl, pəncə. □ Tülək tərlan təki qafil Həsən bəy; Şığıyıb çənginə götürdü bayaq. (Q.Zakir).... Ətraflı
Musiqi. Formaca arfaya oxşayan qədim Şərq simli musiqi alətlərindən biri. □ İki dəqiqə keçməmişdi, bir dəstə cariyə əllərində ud və çəng oxuya-oxuy... Ətraflı
Dırmıq (kənd təsərrüfatı aləti).... Ətraflı
Üçbucaq şəklində simli-dartımlı musiqi aləti. Arfanın ən qədim növü sayılan çəngin üst qolu at boynuna bənzər düzəldilir və baş (yuxarı) tərəfində iri ipək qotaz sal... Ətraflı
Əl, pəncə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Namərd çəngində qalmışam,
Dərdü xufata dolmuşam,
Deyəsən cinni olmuşam.
Aparırlar pirə mən.
(“Koroğlu ilə Bolu bəy”) (“Koroğlu-Nəzər”)... Ətraflı
Lobya bitkisinin ağaca sarılan nazik hissəsi. □ Lobyanın atdığı çəng nəzix' tel kimin olur.... Ətraflı
Dırmıq. □ Çəngi bəri ver, yer çəngliyəcəgəm.... Ətraflı
Qıc olmaq. □ Əlim cəng olup (Qafan); Qara atımızın əl-ayağı cəng olub (Bakı).... Ətraflı
1. Ağac və ya dəmir halqa; doğanaq.
2. Sifət kimi: əyri, halqavarı.
3. Pəncə, caynaq.
4. Çəngəl.... Ətraflı
Bir ovucluq (adətən rəqəmlərlə). □ Bir çəngə ot. Qotur qoyundan bir çəngə yun da qənimətdir. (Atalar sözü).... Ətraflı
“Dırnaq”, “pəncə” mənasını əks etdirən çəng sözü ilə bağlıdır. Bir əlin barmaqlarının (dırnaqlarının) tutumu qədər olan miqdarı (горсть) bildirir. Fars sözüdür, çəngəl kəlməsi ilə kökdaşdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)... Ətraflı
1. Bax: çəng.
2. Bir əl tutan qədər (adətən, rəqəmlərlə). (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Gərək Telli xanımı Cəfər paşanın çəngəsindən qurtarıb, Çənlibelə gətirəsiniz. (“Koroğlunun Ərzurum səfəri”)... Ətraflı
1. Yeyilən şeyin parçalarını götürmək üçün bir neçə uzun dişi olan alət. □ Qubernator çəngəlin ucu ilə xörəyi yoxlayaraq soruşdu. (M.S.Ordubadi).
2... Ətraflı
Farsca kökü çənq (çəng) sözüdür, “pəncə”, “dırnaq” deməkdir. Dırnaqla yaralamaya çənqe (çəngi) deyirlər. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)... Ətraflı
Qarmaq, asılqan, asqı // kəsilmiş heyvanların cəmdəyini və iri ət parçalarını asmaq üçün iri qarmaq; qənarə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Müştəri qorxa-qorxa astaca içəri keçib əti çəngəldən düş... Ətraflı
Bax: çengəl. □ Paltunu çəngəldən asıf keşdıx içəri (Şəki); Paltarını çəngəldən as (İrəvan).... Ətraflı
Qoyun itinin boğazına keçirilən dişli dairəvi dəmir. □ Çəngəl dəmirdən olur, ujlarına da bir əz polat qoyulur.... Ətraflı
1. Qarmaq (Bakı, Şuşa) . □ Çəngəli gəti, quyudan vedrəni çıxardım (Şuşa); Çəngəldə ətin olsun, müştəri özü gələr (Bakı).
2. Tilov (Daşkəsən). □ Balığı çəngəlnən tutuylar.... Ətraflı
Çəngəl və bıçaqlardan ibarət yemək alətləri komplekti. □ Evdə hər cür örtüklər, qab-qacaq, çəngəl-bıçaq və sairə var idi. (Ə.Sadıq).... Ətraflı
Pəncəsi ilə tutmaq, tutub götürmək. □ Əzizim, laçın ağlar; Göydə göyərçin ağlar; Balası ölən ana; Çəngələr saçın, ağlar. (Bayatı).... Ətraflı
Əlbəyaxa vuruşmaq. □ Mən əjdahalarla çəngələşmişəm. (C.Cabbarlı).... Ətraflı
