Qəlpə, daş qırıntısı. □ Bənna çarpana işdədi ki, daşın arasına qoysun (Çənbərək).... Ətraflı
Dənəvər (barıt). □ İndi çarpana barıt tapılmır.... Ətraflı
Ağacın tikanlı hissəsi, tikanlı. □ Şümşüdün əlini çarpana dağıdıf.... Ətraflı
Bax: çarpana1. □ Top atılanda çarpanax adama dəyif yaralıyır, ya da öldürür (Şuşa); O çarpanaxlardan yığ gəti bıra (Qarakilsə).... Ətraflı
Metal, daş parçası, qırıntı; topda, tüfəngdə saçma kimi istifadə edilən qurğuşun və s. metal qırıntıları; qəlpə. □ Toplar, ağır toplar verməyir ama... Ətraflı
Ədəbiyyatşünaslıq. Azərbaycan klassik poeziyasında o qədər də geniş yayılmamış şeir şəkillərindən biri. □ Nəbatinin çarparələri.... Ətraflı
XIX əsrdən etibarən Azərbaycan poeziyasında yer alan və o qədər də geniş yayılmayan şeir şəkillərindən biri. Ç.-nin quruluşu 4 misralı bəndlərə əsaslanır. 10 hecadan ibarət hər misrası iki bərabər (beşhecalı) yarımmisraya bölünür. Bəzən yarımmis... Ətraflı
1. Keçmişdə müqəssirin arabaya və ya heyvana qoşaraq dörd müxtəlif tərəfə dartmaqla dörd parça ed... Ətraflı
1. Dolaşıq, dolanbac, qarışıq. □ Bu çarpaşıq dalğalarda özün göstər mənə yol. (S.Vurğun).
2. İsim kimi məcazi mənada: anlaşılmazlıq, dolaşıqlıq, ke... Ətraflı
Yataq mebeli, dörd-ayaqlı dəmir və ya taxtadan yataqlıq. □ Uşaq çarpayısı. Taxta çarpayı.... Ətraflı
Farsca çahar (dörd) və pa (ayaq) sözlərindən əmələ gəlib (“dördayaqlı” deməkdir). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)... Ətraflı
Rəqəmlərdən sonra gələrək xəstəxanada neçə xəstənin müalicə olunduğunu bildirir. □ 300 çarpayılıq xəstəxana.... Ətraflı
1. Bir-birini kəsib keçən, xaç şəklində; xaçvarı, çataq. □ Çarpaz cizgilər.
2. Biologiya. Çarpaz cütləşdirilmiş və ya çarpaz tozlandırılmış. □ Çarp... Ətraflı
Əsli çəp (sol) və rast (sağ) sözləri ilə bağlıdır (çəprast sözü dəyişərək çarpaz şəklinə düşüb). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)... Ətraflı
Arxalıq və ya qadın kəmərinin qarmağı. □ Arxalığımın çarpazı tüşüf (Gədəbəy); Bu kəmərin çarpazı yaxşıdı (Ağdaş).... Ətraflı
Cəftə.... Ətraflı
Şeirin dördlük bəndlərində birinci və üçüncü, eləcə də ikinci və dördüncü misraların öz aralarında yaratdığı qafiyə. □ Bu qafiyə növü geniş yayılıb. Ə.Cavad, S.Vurğun, M.Müşfiq, N.Xəzri, M.Araz və digər şairlərimiz öz şeirlərində çarpaz qafiyədən... Ətraflı
