1. Nazik yayılmış (mayasız) xəmirdən sacda bişirilən çörək növü; yayma. □ Göyçək arvad bir büküm yuxanın arasına cızdaq doldurub poçtalyona uzatdı.... Ətraflı
Yuvxa kimi də işlədilib, qalın kəlməsinin antonomidir (yastı sözü ilə qohumdur), nazik isə yoğun sözünün antonimidir. Qalın və yuxa diametrlə yox, təbəqə, lay anlayışları ilə bağlıdır. Qalın sözü qalamaq (üst-üstə yığmaq) feilindən törəyib (sərin sözünün qəlibi üzrə yaranıb). (Bəşir Əhmədov. Eti... Ətraflı
Nazik. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Tər geyərsən, tər gəzərsən,
Aşığın bağrın əzərsən,
Yuxa kağıza bənzərsən,
Yaza bilməz qələm səni.
(M. Elyas “Nəğmələr kitabı”)... Ətraflı
bax: yerini şirin salmaq.... Ətraflı
Yuxa üçün yararlı olan, ...yuxaya çatacaq qədər. □ Yuxalıq xəmir. Dağarcığın dibində on-on beş yuxalıq un, iki bişirimlik düyü qalmışdır. (Ə.Abasov).... Ətraflı
Yumşalmaq, nazikləşmək, incəlmək.... Ətraflı
Yumşalmaq. Kəmtərin ürəyi yuxaldı, yaxın dostunu, öz sadiq qulunu itirdiyindən kövrəlib görək nə dedi... (“Qulam-Kəmtər”)... Ətraflı
Yumşalmaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğlunu qan götürdü. Ürəyi yuxaldı. (“Koroğlunun Ərzəngan səfəri”) (Hümmət Əlizadə)... Ətraflı
İncəltmək, nazikləşdirmək. □ Bəsdir, ürəyimi yuxaltdın.... Ətraflı
1. Üst, üstdə olan, yüksəkdə olan, yuxarıda olan. □ Yuxarı qaldırmaq. Yuxarı çıxmaq. Pilləkəni yuxarıdan aşağıya süpürərlər. (Atalar sözü).
2. Sif... Ətraflı
Qədim kökü ağ kəlməsindən ibarətdir. Sonra həmin söz yux, yük (yüksək) formalarına düşüb. Yuxarı sözü yux və arı (yer) hissələrindən ibarətdir, yüksək yer deməkdir. Sözün əsli ağ yer (hündür yer) kimi olub, sonra yuxarı şəklinə düşüb. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)... Ətraflı
dilemma qarşısında qalarkən, yəni iki imkandan birini seçmək zərurəti yaranarkən işlədilən ifadə; odla su arasında qalmaq.... Ətraflı
bax: yuxarı baxıram, bığdır, aşağı baxıram, saqqal.... Ətraflı
