y

yanmaq ¹

yanmaq sözünün mənşəyi, yanmaq sözünün etimologiyası

Dilimizdıə həmin mənanı verək köymək feili olub və yanmaq onun dəyişmiş, təhrif edilmiş formasıdır. Güman edirəm ki, ruslarda olan гореть sözü də həmin köymək feili ilə qohumdur (müqayisə et: qor (bizdə), qarı-zapax qore­lo­qo (ruslarda). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)...    Ətraflı

yanmaq ²

yanmaq sözünün mənşəyi, yanmaq sözünün etimologiyası

Bir mənası “qayıtmaq” deməkdir, yenə kəlməsi ilə kökdaşdır (yenə sözü­nün mənasında təkrarənqayıtmaq anlamı hiss olunur). “Ağzım ondan yanıb” de­yirik. Bu, odla bağlı deyil, qayıtmaq mənası ilə bağlıdır. Yanıq vermək ifadəsi də buradandır: cavabını qaytarmaq (əvəz çıxmaq) deməkdir. (Bəşir Əhmədov...    Ətraflı

yanmaz

yanmaz sözünün izahı. yanmaz sözünün mənası

Yanmayan, alışmayan, yanmaq xassəsi olmayan, od təsir etməyən, odadavamlı, odda, alovda tələf olmayan. □ Yanmaz maddələr....    Ətraflı

yannama

Sacda bişiri­lən çörək növü. □ Pendirnən yannama ləzətdi olur (Ağdaş); Bibimgildə yannama yedim (Biləsuvar)....    Ətraflı

yannıx ¹

İçinə ağartı tökülən kiçik tuluq. □ Çəpişin dərisinnən çoban bir yannıx qayırdı....    Ətraflı

yannıx ²

Yəhərin hər iki tərəfinə birləşdirilən gön parçası. □ Yəhə­rin yannığı qırılıf yolda düşüf (Qazax)....    Ətraflı

yannıx ³

Dəyənin qamışdan hörülmüş yan divarları....    Ətraflı

yannıx ⁴

Arabanın yan taxta­ları. □ Araba çöyrüləndə sol yannığı sındı....    Ətraflı

yanov

Arabaya qoşulan hey­vanların üçüncü cütü....    Ətraflı

yanoy

Qapıda yaşmaq, haşiyə. □ Qapının yanoyu qırıldı, gərəy onu düzəldəx' (Basarkeçər); Bizdə yanoyun hündürrüyü iki metirdən artığ ol­maz (Çənbərək)....    Ətraflı

yanperti

Yanakı, çəpəki. □ Qırxəyəx niyə yanperti yerer?...    Ətraflı

yanpörtü

Bax: yanperti. □ Haraya belə yanpörtü gedirsən? (Ağbaba); Ala bu yemişi yanpörtü qoy orya (Ağdam); Atın belində yanpörtü otuma, düz otu (Qazax); Mıxdar qapıdan yanpörtü keşdi (Mingə­çevir)....    Ətraflı

yanqılcı

1. Yanakı (Meğri) □ Seyfulla bəy həmmişə papağı yanqılıcı quyərdi, bığlərin də əşərdi.
2. Biryanlı minmək (Qarakilsə). □ Mən eşşəyi yanqılıcı mimmişdim....    Ətraflı

yanqılıcı

yanqılıcı sözünün izahı. yanqılıcı sözünün mənası

Arxaizm. Yanakı (papağın başa qoyulması tərzi). □ Papağı yanqılıcı qoymaq....    Ətraflı

yanqılıcı

Yanakı (Meğri) □ Seyfulla bəy həmmişə papaği yanqılıcı quyərdi, bığlərin də əşərdi.
Biryanlı minmək (Qarakilsə). □ Mən eşşəyi yanqılıcı mimmişdim....    Ətraflı

yanqır ¹

Çoxdanışan. □ Yanqır adam ağzınnan çıxan sözü bilməz (Borçalı); Yanqır adamın qaydasıdı çox danışmax; Yanqır adam hamını diysindirer (Qazax)....    Ətraflı

yanqır ²

Haqverməyən, haqq-hesabda düz olmayan. □ Məmiş çox yanqır adamdı....    Ətraflı

yanqırıx

Çardağın kənarındakı açıq yer....    Ətraflı

yanqoylamax

Sudan korluq çəkmək. □ Taxıl yanqoyluyuf, yaxşı döyü dəni....    Ətraflı

yanqulanmaq

Əks-səda vermək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)...    Ətraflı

yanqur-yanqur: yanqur-yanqur danışmax

Hədərən-pədərən danışmaq. □ Ə:, yanqur-yanqur danışma....    Ətraflı

yansımaq

yansımaq sözünün izahı. yansımaq sözünün mənası

1. Əks olunmaq, surəti olduğu kimi görünmək.
2. İfadə olunmaq, göstərilmək....    Ətraflı

yansız

yansız sözünün izahı. yansız sözünün mənası

Yanı olmayan....    Ətraflı

yansinirlilər

yansinirlilər sözünün izahı. yansinirlilər sözünün mənası

Zoologiya. Molyusklar tipinin ən primitiv qrupunu təşkil edən ilbizlər....    Ətraflı

yanşağ

Bax: yamşax2. □ Uni mən çux yaxşı tanıyadam, çux yanşağ adamdu (Quba); Yanşağ adamnan hamının zəhləsi gedər (Şamaxı); Yan­şağ adamnan əmimün zəhləsi kitədü (Dər­bənd)....    Ətraflı