Arxaizm. Qılmağa, etməyə məcbur etmək.... Ətraflı
Dinsiz, məzhəbsiz. □ Ayə, sən lap qıldıxsızsanmış! (Qazax); Ay qıldıxsız, niyə xavar vermədin ki, mə:llimnən mən də görüşeydim (Borçalı); Ayə, a qıldıxsız, sən nağayrıfsan (Tovuz).... Ətraflı
Təmizkar. □ Müsüslüdə Bəbir kişinin qızı Kübra qıldız adamdı, o, özgənin pişirdiyi xörəyi də, çörəyi də yeməz.... Ətraflı
Yabanı bitki adı. □ Dur, bir qujax qılğınə:ti inəy yesin.... Ətraflı
Boğaz yarası. □ Qılğına olanda gərəx' kəsilə, sümüyə tüşsə, adam ölər.... Ətraflı
bax: tükü tükdən seçmək.... Ətraflı
Bax: qılınc3. □ Haravanın qılıçını gəti, qoşajam (Gəncə); Oküzdərin ipini qılıça keçir (Şəmkir).... Ətraflı
müəyyən bir məqsəd üçün kiməsə xoş sifət göstərmək, şirin dillə razılığa gətirməyə çalışmaq, tovlamaq; ~ ürəyini ələ almaq, yala hürmək.... Ətraflı
Xalçaçılıqda işlədilən qılıj alətilə toxunma. □ Qabağ vaxlar qılıjdama çuxa geyəllərdi.... Ətraflı
Xalçaçılıqda işlənən qılıj adlı alətlə toxumaq. □ Adam vardı bi gündə qılıjdeyırdı çuxalığ şalı.... Ətraflı
Qılmaq feilindən əmələ gəlib, qılıq kəlməsi ilə qohumdur. Qılmaq feili, qul ismi ilə bağlıdir, “davranış” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)... Ətraflı
1. Xəncərdən böyük, əyri və ya düz, bir ağızlı kəsər silah. □ Qılınc yarası gedər, dil yarası getməz. (Atalar sözü).
2. Kotanın ağzı, torpağı kəsən... Ətraflı
Mənası “əyri” deməkdir, görünür, qıyıq (qıyıq “ucu əyri iynə növü”dür) kəlməsi ilə qohumdur. Qılınc əyri olmasa, kəsməz deyimi də var. Qılınc paçaq ifadəsi mənbələrdə “əyri qıç” kimi izah olunub. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)... Ətraflı
