“Hündür”, “yuxarı” deməkdir. Bəzi türk dillərində əkə, yekə şəklində işlədilir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)... Ətraflı
(Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)... Ətraflı
Dilimizdə bircə səsdən ibarət olan və “bitki” mənasını verən ı sözü olub. Onun da əsasında ığac (ağac, yığac) kəlməsi yaranıb. Ağac sözünün qədim mənası “hündür bitki” demək olub (kol və s. ilə müqayisədə ağac çox hündür olur).İkinci ehtimal da mümkündür: mənbələrdə ağac kəlməsinin yığac, yış for... Ətraflı
Ağac və dəlmək sözlərindən əmələ gəlib. Bu quş ağac koğuşlarını dimdikləyir (dəlir) və oradakı cücülərlə qidalanır. Bəzi türk dillərində (və bizim bəzi dialektlərimizdə) ağacqaxan formasında işlədilir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)... Ətraflı
Ağac məlumdur; -lıq omonim şəkilçidir, onun bir mənası qabaqlar, rusca “изобильно” mənasını verən müstəqil sözlə bağlı olub (bəzi türk dillərində lığa formasında ində də işlədilir). Dialektlərimizdə “çox doldurmaq” mənasını verən lığlamaq (lıxlamaq) sözü işlədilir. Lığcım, lığcam sözləri “ağzına... Ətraflı
Ağa “böyük” deməkdir. Ağadadaş “böyük dadaşdır”(həm ad kimi işlədilir, həm də kiçiklərin böyüklərə müraciət formasıdır). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)... Ətraflı
İki yozumu var:
1. “Ağaya layiq olan mal”.
2. “Mənim ağam Əlidir”. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)... Ətraflı
Fars izafətinin qəlibi üzrə “Məhəmməd ağa” mənasında Ağayi-Məhəmməd Ağaməhəmmədə çevrilib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)... Ətraflı
Ağa və Məhəmməd sözlərindən əmələ gəlib, sonra sadələşib. Ağa öz sözümüzdür, Məhəmməd isə ərəbcədir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)... Ətraflı
“Ağanın nəzərində saxlanılan” deməkdir. Ağa bizim sözdür, nəzər isə ərəb mənşəlidir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)... Ətraflı
“Göz ağartmaq” deyirik, ağart (alart variantı da olub) odla bağlıdır: gözdən sanki od püskürür. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)... Ətraflı
Ağa sözündən və üçüncü şəxsin mənsubiyyət şəkilçisindən düzəlib. C.Cabbarlı Sona xanıma Sonası dediyi kimi, bəzi adamlar da böyüyünə Ağası deyib. Daha inandırıcı yozum: ağa sözü İmam Əliyə işarədir (məs: Əlimərdan – “mərdlərin ağası” kimi yozulur). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)... Ətraflı
Ağa bizim sözdür, yar farsca “dost” deməkdir. Ağayar “ağanın dostu” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)... Ətraflı
İndi “qorxaq” anlamında işlədilir. Ağ ciyər (bağır) qəzəb, hiss-həyəcan mənbəyidir və ona qabaqlar “öfkə” deyilib. Həmin sözün bir mənası mənbələrdə “qəzəb” kimi açıqlanıb. Deməli, ağbağır qəzəblə bağlı olaraq “qorxaq” mənasını kəsb edib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)... Ətraflı
Ağbuğ, ağbuğum variantları da var. Barama qurdunun xəstəliyidir: qurd şişir, belində ağ sızaqlar əmələ gəlir, irinli olur. “Ağ” rəngdədir “buğum” isə qurdun belindəki kərtikləri bildirir. Heyvanın dilində də özünü göstərir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)... Ətraflı
Ağ sözü ilə bağlıdır, (Ağgül də bununla qohumdur). Qaraca, Göyçə adları da həmin qəlib üzrə yaranıb. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)... Ətraflı
Qanadları ağ olduğundan belə adlanıb. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)... Ətraflı
Ağca rəng bildirir, qayın isə “yanma” (bu, qaynamaq sözü ilə qohumdur) deməkdir: “rəngi ağ olan və tez yanan ağac” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)... Ətraflı
Ağca qabıq birləşməsindən törəyib, bu ağacın qabığı ağ (gümüşü) olur. Birinci hissə ağ sözü ilə bağlıdır, qovaq isə adamın başında əmələ gələn kəpəklə qohumdur (ağacda pambığa bənzər kəpək olur). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)... Ətraflı
