y

yelin

yelin sözünün izahı. yelin sözünün mənası

Məməli heyvanlarda süd yığılan (süd vəziləri və məmələri yerləşən) orqan. □ Bu inəyin yelinində süd çoxdur....    Ətraflı

yelin

yelin sözünün mənşəyi, yelin sözünün etimologiyası

Bəzi türk dillərində cilim, celim, cilen, celin kimi işlədilir. Ci(ce) isə “su” de­məkdir. Cibin - höyüş deməkdir. Çay (река) sözü də su ilə bağlıdır. Süd və su kök­daş sözlərdir. Bəzi dillərdə höyüş (bu, hetlərin sözüdür, mənası “yağış” de­məkdir) sözü çiviş,cuuş kimi işlədilir. Yumaq (мыть) söz...    Ətraflı

yelin:yelin salmağ

Do­ğum ərəfəsində yelini südlənmək, böyümək. □ Boz inək yelin salıb....    Ətraflı

yelincili

Tezyetişən əncir. □ Bı il yelincili çoxdu....    Ətraflı

yelinləmə

yelinləmə sözünün izahı. yelinləmə sözünün mənası

Bax: yelinləmək....    Ətraflı

yelinləmək

yelinləmək sözünün izahı. yelinləmək sözünün mənası

Yelini südlə dolmaq. □ İnəklər naxırdan qayıdınca yelinləyir, doğmağa yaxın heyvanın yelini böyümək. İnək yelinləyib, bu gün-sabah doğacaq....    Ətraflı

yelinnəməx'

Doğum ərəfəsində yelini südlənmək, böyümək. □ İnəx'lər yelinnədi (Gəncə); Dügə yelinniyib deyini, qarnı şi­şib (İmişli); İnəyimiz yelinniyib, doğajax (İrəvan)....    Ətraflı

yelinqat

Qozbel. □ Səfər lap yelinqata uxşıyadi....    Ətraflı

yelinsəməx'

Xarab olmaq. □ Bu yemişə neçə gündü kün, nişan vurulub, indiyəyelinsəmiş olar (Qazax)....    Ətraflı

yelinso:

1. Yelin xəstəliyi
2. Yelin xəstəliyinə tutulmuş (heyvan). □ Yelinso: heyvanı mən qapımda saxlamaram....    Ətraflı

yelinsoy

yelinsoy sözünün izahı. yelinsoy sözünün mənası

Dialekt. Məməli heyvanlarda yelin xəstəliyi....    Ətraflı

yelinsoy

Bax: yelinso:. □ Yelinsoy qoyun yarıtmır quzuyu (Çənbərək); Yelinsoy qo­yunu öldürə də bilər (Qazax)....    Ətraflı

yelinsoy olmax

Yelinsoy xəstəliyinə tutul­maq. □ Bu qoyun yelinsoy oluf (Qazax)....    Ətraflı

yelix'səməx' ¹

Şişmək. □ Yuxusuz qalıf deyə gözdərinin altı yelix'siyif (Basarkeçər); Mənim inəyimin yelini yelixsiyifdi (Hamamlı)....    Ətraflı

yelix'səməx' ²

Bax: yelinsəməx'. □ Ət üş gündü durur deyin, indi yelix’siyif....    Ətraflı

yeliyesiməx'

Yelini böyü­mək. □ Comuş yeliyesiyif xeyli, ombeş i.rmi günə doğar....    Ətraflı

yelkə

Yal. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)  Qızıl ov səqərli, köşək dönümlü,
Dəyirman madarlı, ac qurd yeyimli,
Dovşan beli ipək, xəyyatə yalı,
Tavustək yelkəsi uca gərəkdi.
(Pa...    Ətraflı

yelkə

1. Yal
Cəlilabad, Cənubi Azerbaycan, Sal­yan
□ At da yelkə olar (Salyan); Atı tutub, yapışdım yelkəsinnən (Cəlilabad); Ağ atın yelkəsini qırxdım (Cənubi Azərbaycan)
2. Saç
Cəbrayıl
□ Fatmanın yelkə...    Ətraflı

yelkəli

Yallı (at). □ Yelkəli at yaraşığlı olar....    Ətraflı

yelkən

yelkən sözünün izahı. yelkən sözünün mənası

1. Dor ağacına bənd edilən və içinə yel dolduğu zaman gəmini, qayığı hərəkət etdirən xüsusi biçimli qalın, möhkəm bez parçası. □ Gəminin yelkənləri...    Ətraflı

yelkən

yelkən sözünün mənşəyi, yelkən sözünün etimologiyası

Yelmək feili olub, sürüşkən qəlibi üzrə də yelkən əmələ gəlib. Silah növü olan yay-oxda da yelək var. Oxun qanadıdır və onun uzaq məsafəyə uçmasını təmin edir. Antonimi çovar (əsli: ərəbcə “civar”dır) sözüdür. Yelək və lələk eyni söz olub, hər ikisi yel kəlməsi ilə bağlıdır. Yelmək (uzağa getmək)...    Ətraflı