Ağ, qara növləri olan xırda, şirəli meyvə və onun ağacı (ağ tut şirin, qara tut isə turşməzə olur). □ Tut çırpmaq. Tut qurusu. Tut doşabı. Səbir il... Ətraflı
1. Arami dilinə məxsus olub, “giləmeyvə” anlamında işlədilib. Bizdə ipəkağacı deyiblər. Farslar клубника sözünün müqabilində tut firəngi (Avropa tutu) deyirlər.
2. Arami sözü olan bu kəlmə bizdə “ipək” anlamında işlədilib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)... Ətraflı
adətən, leysan, güclü yağış haqqında işlədilən ifadə.... Ətraflı
Bax: tutalğac2. □ Tək yetimdi, bir tutacağı yoxdı.... Ətraflı
Bax: tutağac1. □ Ucağdakı sütü tutacağla gütür (Quba); Nənəm qazan götürəndə tutacağı yandırdı (Zəngəzur); Nənəm tutacağla qazanı ocaxdan düşürdü (Göyçay); Tutacağı ma: verin, süd daşdı (Cəbrayıl).... Ətraflı
1. Bir şeyin tutulacaq yeri; dəstə, qulp, tutqac. □ Pəri nənənin qılçaları titrədi, o, qapını tutacağından çəkdi. (S.Rəhimov).
2. Əl tutmaq üçün k... Ətraflı
Ocaqdan isti qazan və s. şeyləri götürmək üçün xüsusi dəsmal. □ Fatimə tutaçıxarnan qazanı ucağdan çıxartdı; Tutaçıxarnan tutub ucaxdan cəmi götür.... Ətraflı
Ocaqdan isti qab və s. götürmək üçün xüsusi dəsmal, tutqac. □ Tutağacnan isdi qazanı götürüllər ojaxdan (Borçalı); Tutağacı ver, qazanı götürüm (Basarkeçər).... Ətraflı
İki vedrəni birdən götürmək üçün çiyin ağacı. □ Bajım tutağacı götürüf bula: getdi suyətirmə:.... Ətraflı
Əsas, dəlil, sənəd. □ Zəhranın əlində tutalğası var, işə çıxmır (Bərdə); Yunus kişi, sənin əlində bir tutalğa varmı bu sözü mana deyirsən (Ağcabədi).... Ətraflı
Nişanlı. □ Qız irilənip, ama tutalğası yoxdu.... Ətraflı
Tutmaq feili ilə bağlıdır, “fakt”, “arqument” anlamlarını əks etdirir. Söz tut (kök) al və ğac morfemlərindən düzəlib (-ğac şəkilçisi süzgəc, üzgəc tipli sözlərdə də var). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)... Ətraflı
Tutalım ki şəklində – deyək ki, fərz edək ki, belə hesab edək ki. □ ..Deyim ki, gəl mənim qızımı al, tutalım ki, dedim, axır alarmı? (N.Vəzirov).... Ətraflı
Bax: tutalğac1. □ Qazanı ojaxdan tüşürəndə tutalqaşnan tüşür kün, əlin yammasın.... Ətraflı
Bir dəfədə və birdən tutulacaq miqdar. □ Bir tutam ot.... Ətraflı
Gödekbuynuzlu, qısabuynuzlu. □ Tutambuynuz öküz işdəx' olar, həm də qəşəng olar.... Ətraflı
