1. Növ, çeşid, qisim. □ Mağazada yüz cür şey var.
2. Üsul, qayda, tərz. □ Ayrı cür edə bilməzdim.... Ətraflı
Dürr sözü ilə qohumdur, cürbəcür və dürlü –dürlü sözləri sinonim kimi işlədilir. Devirmək və çevirmək sözləri də qohumdur. İndi cür və dürlü sözləri paralel işlədilir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)... Ətraflı
Müxtəlif; növ-növ, hər növ, hər cür, çeşid-çeşid, dürlü-dürlü. □ Cürbəcür şəhərlər gəzmək. Cürbəcür xörəklərdən yemək.... Ətraflı
Dür (dürlü) kəlməsinin dəyişmiş formasıdır: “dürlü –dürlü” (növlü –növlü) deməkdir. Dür və cür eyni sözün iki fonetik tərkibdə yaşamasıdır. Dür tədricən aradan çıxmağa doğru gedir. Cürbəcür sözündəki bə hissəsi qədim bağlayıcımız olan (“və” mənasında işlədilib) “mə”nin dəyişmiş formasıdır (darma... Ətraflı
Cürbəcür olma, müxtəliflik, başqa-başqalıq.... Ətraflı
Yundan toxunmuş yapıncıya oxşar kişi geyimi. □ Çobannarın cürcənələri olardı (İmişli); Cobannarı yağışdan, qardan saxlıyan elə cürcənədi dana (Cəbrayıl).... Ətraflı
Gildən, saxsıdan, şüşədən və s. materialdan düzəldilən darboğazlı su qabı. □ Çox uzaq getmə, elə oradan mənim cürdəyimi götür, bəri gəl. (Ə.Haqverd... Ətraflı
“Su qabı” deməkdir. Cür “su”dur, -dək isə “qab”dır, daqqa sözünün qədim kökü daq olub, o da -dək şəklinə düşüb. Hazırda cürdək sadə söz hesab edilir. Ermənilərdəki cür (su) sözü də bizdən götürülüb. Cür sözünün türk dillərində “su” demək olmasını cuyuq, çağış (yağış), carla (suya çək), çən (duma... Ətraflı
Gil, saxsı, şüşə və s. materiallardan düzəldilən darboğazlı su qabı. Lənət müxənnəsə, ara qatana,
İnsan gərək yalan sözdən utana.
Xəbər verin sınıx saxsı satana,
Cürdəyini çox zindana çəkməsin.
... Ətraflı
Bir qurtum içki, su; bir udumda içiləcək maye. □ Bir cürə mənə su ver. (Ə.Haqverdiyev).... Ətraflı
Çox balaca, çox kiçik, xırdaca, boy atmamış, sısqa. □ Cürə uşaq.... Ətraflı
Zoologiya. Qızılquş növündən alıcı kiçik quş.... Ətraflı
Bir qurtum içki, su; bir udumda içiləcək maye. Saği dəstində badə doldurub hər yan dolanır,
Cürəsi abi-həyat, xəstəyə dərman dolanır.
(“Dilsuz və Xəzangül”)... Ətraflı
Çox balaca, çox kiçik, xırdaca. Cürə sözü “kiçik saz” mənasında da işlənir.
Xoca Hasanın bir cürəsi varıdı, onu bağışlamışdı İrvahıma. İrvahım dəvənin belindəydi, qız umutluydu ki, düşüb bu otağa... Ətraflı
Kiçik saz. □ Zərniyar xanımın sədəfli, qızıl suyuna çəkilmiş bir cürəsi vardı (Ağdam); Cürəni təzə öyrənən çalar (Basarkeçər); Cürə yaxşı danışır (Zaqatala); Saz çalmağı əvvəl cürədə öyrənsən yaxşı... Ətraflı
Kiçik, zərif. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Baz da der ki, bəni bəylər götürür,
Üstümüzə ala seyvan örtdürür,
Sənin bağun bir atmaca götürür
Yeri, var get, hey quşların cürəsi.
... Ətraflı
