əl

Axtarış nəticələri

221

əlcək

əlcək sözünün mənşəyi, əlcək sözünün etimologiyası

Bu sözün əlcik, əltək, əllik, əldivan formaları da var. Sözün əsli əl- sə mək (əl üçün olan) kimi olub. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)...    Ətraflı

222

əlcək

Arxalıq və ya çuxanın qolunun arxa tərəfindən sallanan artıq hissə, parça....    Ətraflı

223

əlcək atmaq

əlcək atmaq frazeoloji birləşməsinin mənası. əlcək atmaq idiomunun izahı

haqq-hesab çürütmək üçün addım atmaq, duelə çağırmaq....    Ətraflı

224

ƏLCƏK ATMAQ

►Münasibətləri aydınlaşdırmaq istəmək, mübahisəyə təhrik etmək, haqq-hesabı çürütməyə çağırmaq.  İfadə XIX əsrdə Rusiyada yayılmış adətlə bağlı meydana çıxmışdır.
Əsrin ortalarında aralarında ixti...    Ətraflı

225

əlcəktikən

əlcəktikən sözünün izahı. əlcəktikən sözünün mənası

Parçadan, yundan, iplikdən əlcək toxuyan usta....    Ətraflı

226

əlcəktoxuyan

əlcəktoxuyan sözünün izahı. əlcəktoxuyan sözünün mənası

Bax: əlcəktikən....    Ətraflı

227

əlcələməg

Parçalamaq, tikə-tikə etmək. □ Çörəgi əlcəleyib tökürsüz yerə (İmişli)....    Ətraflı

228

əlcəx' 1

Bax: əlcək1. □ Kərəntinin əlcəyi qırılıf, gərəx' təzəsin düzəldim (Basarkeçər); Kərəntinin əlcəyi boz söyütdən yaxşı olar (Çənbərək); Əlcəx' qapıda olar tutmağa (Naxçıvan); Xış əlcəx'...    Ətraflı

əlcəx' 2

Bir dəstə biçilmiş taxıl; bir əl tutumu taxıl. □ Bir bafa üç əlcəx' olur (Zəngilan); Üç əlcəx' qoyurux bir-birinin üsdünə bir bafa olur (Füzuli)....    Ətraflı

əlcəx' 3

Taxıl biçərkən oraqla əli kəsməmək üçün sol əlin barmaqlarına taxılan taxta barmaqlıq....    Ətraflı

əlcəx' 4

Əl boyda daranmış yun. □ Qavaxcan əlcəx' eli:llər, əlcəyi əyririx', yumşaxlıyırıx, onu bux'dəririx', axırda dizimizdə kələf eli:rix' (Ağdam); Əyriləsi yunum vardı, əlcəx�...    Ətraflı

əlcəx' 5

Bax: əlcək....    Ətraflı

229

əlcəx'ləməx' 1

Lopa-lopa qar yağmaq. □ Gejə əlcəx'liyir, sava:catan bir metr qar yağır....    Ətraflı

əlcəx'ləməx' 2

Yunu darayıb əlçim düzəltmək. □ Yunu əlcəx'lədim, qutardım....    Ətraflı

230

əlcəx'li

Qədim geyim adı. □ Əlcəx'liyi darayıdan tikeydilər....    Ətraflı

231

əlçatan

əlçatan sözünün izahı. əlçatan sözünün mənası

1. Hündür olmayan, alçaq. □ Əlçatan divar. Əlçatan rəf.
2. Uzaq olmayan, yaxın. □ Əlçatan yer.
3. Əldə edilə bilən, ələ düşə bilən, münasib....    Ətraflı

233

əlçatmaz

əlçatmaz sözünün izahı. əlçatmaz sözünün mənası

1. Hündür, uca, yüksək. □ Əlçatmaz minarə. Əlçatmaz hasar.
2. Məcazi mənada: yetişmək, nail olmaq, əldə etmək mümkün olmayan. □ Əlçatmaz arzular.
...    Ətraflı

234

əlçatmazlıq

əlçatmazlıq sözünün izahı. əlçatmazlıq sözünün mənası

Əlçatmaz şeyin halı, vəziyyəti; uzaqlıq, yaxud yüksəklik, hündürlük....    Ətraflı

235

əlçə-əlçə

Parça-parça. □ Səni görüm, əlçə-əlçə qan qusasan! (Salyan)....    Ətraflı

236

əlçim

əlçim sözünün izahı. əlçim sözünün mənası

Numerativ söz kimi: Bir dəfədə əldə tutulub cəhrədə ip halına gətirilə bilən qədər (yun). □ O arvad gündə yüz əlçim yun əyirir....    Ətraflı

237

əlçim

əlçim sözünün mənşəyi, əlçim sözünün etimologiyası

Cəhrədə ip əyirərkən əldə tutulan yun dəstəsinə əlçim deyilir. Buradakı -çim “tutam”, “dəstə” mənasını verən müstəqil sözdür (şəkilçi deyil). Həmin kəlmə otun kökü ilə torpağın birləşməsindən ibarət dəstə mənasında da işlədilir (şırımın dəhnəsinə çim qoyurlar). Çimdik sözü də buradandır. “İki bar...    Ətraflı

238

əlçim 1

Əl boyda təmiz daranmış yun. □ Bir əlçim yun qırx-əlli qram gələr (Ucar); Əlçim düzəldir yığır üst-üsdə, so:ra bir-bir əyrir (Oğuz); Əlçim əl boyda yuna di:lir (Salyan)....    Ətraflı

əlçim 2

Ovuc. □ Mə: bi əlçim duz versənə....    Ətraflı

239

əlçin

əlçin sözünün izahı. əlçin sözünün mənası

Bax: əlçim....    Ətraflı

240

əldarağı

əldarağı sözünün izahı. əldarağı sözünün mənası

Yun daramaq üçün taxta altlığa bənd edilmiş, ucu şiş məftillərdən ibarət alət; daraq....    Ətraflı