Unun kəpək və qeyri zibillərini təmizləmək üçün sağanağa keçirilmiş sıx tordan ibarət alət. □ Qaraçı bir ələk verib, elə bil evə dirək verib. (Atal... Ətraflı
İl feili zəminində yaranıb. Qədimdə sıx toxunan şeylərə “ilək” deyiblər. İlişmək, ilmək, ilgək sözləri ilə kökdaşdır. Sıx toxunmuş mənasını verir. Növləri bunlardır: şıt ələk (сито), korlan ələk (решето), seyrək ələk (редкое сито), sıx ələk (частое сито), çəltək ələk (шадара). Mövcud dilçilik ədə... Ətraflı
Qarışıqlıq, alt-üst. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Dəmirçioğlu dağı ələk-fələk elədi, əldən-ayaqdan saldı, atı tapa bilmədi ki, bilmədi. (“Koroğlunun Ərzurum səfəri”)... Ətraflı
Alt-üst etmək, dağıtmaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Hər yeri ələk-fələk elədim. Nə Dəli Həsən var, nə də dəlilər. Bütün bəndərgahlar da boşdu. (“Hasan paşanın Çənlibelə gəlməyi”)... Ətraflı
Qarışıqlıq, alt-üst. □ Otaqları bir-birinə vurdular. Güman gələn yerləri ələk-vələk elədilər. (Mir Cəlal).... Ətraflı
Diqqətlə axtarmaq mənasında işlədilir. Mənbələrdə ələk sözünün “axtarmaq” mənası verilib. Söz ələk və ələk kimi olub, sonra indiki şəklə düşüb. Ələk-vələklə yanaşı, xalq arasında araq-varaq forması da var. Güman edirik ki, sözün əsli aramaq feili ilə bağlıdır. Qaynaqlarda araq-araq şəkli də qeydə... Ətraflı
Alt-üst etmək, dağıtmaq.... Ətraflı
mürəkkəb adların tərkibində işlənən Əli və Əkbar adlarının birləşməsindən əmələ gəlmiş şəxs adıdır. Əliəkbər (bax: ad – ƏLİ; ƏKBƏR) kişi adı ən ali, ən böyük, çox ali olan anlamlarındadır.... Ətraflı
Ələkçinin işi, peşəsi, sənəti.... Ətraflı
özünü iştirakçı, köməkçi kimi göstərməyə çalışan, lakin ciddi bir köməyi olmayan (onsuz da keçinmək mümkün olan) adam.... Ətraflı
diqqətlə yoxlamaq, saf-çürük etmək; ~ süzgəcdən keçirmək.... Ətraflı
Əldə edilə bilməyən, ələ keçirmək mümkün olmayan, tapılması çox çətin olan. □ Ələkeçməz şey. Ələkeçməz fürsət.... Ətraflı
Ələ keçməsi, əldə edilməsi, tapılması mümkün olmama, yaxud çətin olma.... Ətraflı
bax: xəlbirlə su daşımaq.... Ətraflı
1. Ələkdən keçirmək. □ Un ələkləmək.
2. Məcazi mənada: səpmək, səpələmək, tökmək.... Ətraflı